Deniz üstü rüzgar enerjisi, yenilenebilir enerji kaynakları arasında son yıllarda popülaritesini artıran bir teknolojidir. Bu enerji türü, hem çevre dostu hem de uzun vadede ekonomik olmasıyla dikkat çekmektedir. Bu yazımızda, deniz üstü rüzgar enerjisi nedir, avantajları nelerdir ve bu alanda faaliyet gösteren firmalar hakkında bilgiler vereceğiz.
Deniz Üstü Rüzgar Enerjisi Nedir?
Deniz üstü rüzgar enerjisi, okyanuslar veya denizler üzerinde kurulan rüzgar türbinleri aracılığıyla elektrik üretimi yapılmasını ifade eder. Karadakine göre daha güçlü ve sürekli rüzgar akışları sayesinde, deniz üstü rüzgar türbinleri daha yüksek verimlilik ve enerji üretimi sağlamaktadır. Bu türbinler genellikle denizin kıyısından birkaç kilometre uzaklıkta yerleştirilir ve rüzgarın hızından maksimum düzeyde yararlanmak için tasarlanır.
Bu teknoloji, yenilenebilir enerji sektöründe giderek daha fazla önem kazanmakta ve küresel iklim değişikliği ile mücadelede önemli bir rol oynamaktadır. Deniz üstü rüzgar enerjisi, özellikle rüzgarın bol olduğu bölgelerde, sürdürülebilir ve temiz enerji kaynağı olarak dikkat çekmektedir.
Deniz Üstü Rüzgar Enerjisinin Avantajları
Deniz üstü rüzgar enerjisi, yenilenebilir enerji alanında giderek daha fazla önem kazanan bir teknoloji olup, birçok avantaja sahiptir. Bu avantajları detaylı bir şekilde inceleyelim:
- Daha Yüksek Rüzgar Hızları ve Enerji Verimliliği: Denizlerde, karada bulunan engellerin (binalar, ağaçlar vb.) olmaması nedeniyle rüzgar hızları daha yüksek ve sürekli olur. Bu, deniz üstü rüzgar türbinlerinin daha fazla enerji üretmesine imkan tanır. Özellikle açık denizdeki türbinler, yüksek rüzgar hızlarından maksimum derecede yararlanabilir.
- Büyük Ölçekli Enerji Üretimi: Denizlerde geniş alanlar mevcut olduğundan, çok sayıda rüzgar türbini kurulabilir. Bu da büyük ölçekli enerji üretimine olanak sağlar, böylece bir deniz üstü rüzgar çiftliği, binlerce hane için yeterli elektrik üretebilir.
- Çevresel Etkinin Azaltılması: Karadaki rüzgar çiftliklerine kıyasla, deniz üstü rüzgar çiftliklerinin çevresel etkisi daha azdır. Deniz canlıları üzerindeki etkilerinin minimize edilmesi için özel önlemler alınabilir. Ayrıca, görsel ve ses kirliliği gibi etkiler kıyıdan uzak bölgelerde azaltılmış olur.
- Sürdürülebilir ve Temiz Enerji Kaynağı: Deniz üstü rüzgar enerjisi, fosil yakıtlara olan bağımlılığı azaltmaya yardımcı olur ve karbon emisyonlarını önemli ölçüde düşürür. Bu da iklim değişikliğiyle mücadelede hayati bir rol oynar.
- Ekonomik Fırsatlar ve İstihdam Yaratılması: Deniz üstü rüzgar enerjisi sektörü, yeni iş alanları ve ekonomik fırsatlar yaratır. Türbinlerin inşası, bakımı ve işletilmesi sırasında çok sayıda uzmanlığa ihtiyaç duyulur, bu da yerel ekonomilere katkı sağlar.
- Enerji Güvenliği: Yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapmak, ülkelerin enerji güvenliğini artırır. Deniz üstü rüzgar enerjisi, enerji ithalatına bağımlılığı azaltarak enerji arz güvenliğini sağlar.
Bu avantajlar ışığında, deniz üstü rüzgar enerjisinin dünya genelinde ve özellikle rüzgar potansiyeli yüksek bölgelerde giderek daha fazla tercih edilen bir yenilenebilir enerji kaynağı olduğunu söyleyebiliriz.
Dünya’da ve Türkiye’de Deniz Üstü Rüzgar Enerji Santralleri
Dünya deniz üstü rüzgar enerjisi konusunda önemli adımlar attı, atıyor. Şu an için Türkiye bu süreçte hızlanmaya başladı. Dünya’daki santraller ve Türkiye’deki adımları aşağıda bulabilirsiniz.
Dünya’da Deniz Üstü Rüzgar Enerjisi
Dünya genelinde, deniz üstü rüzgar enerjisi, özellikle Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika’da hızla gelişen bir sektördür. Bu bölgedeki ülkeler, deniz üstü rüzgar enerjisi konusunda öncü durumdadırlar ve dünyanın en büyük deniz üstü rüzgar çiftliklerine ev sahipliği yapmaktadırlar. Deniz üstü rüzgar enerji santralleri ile öne çıkan ülkeler aşağıdaki gibidir:
- Birleşik Krallık: Dünya genelinde en fazla deniz üstü rüzgar enerjisi kapasitesine sahip ülkedir. Hornsea Project One, dünyanın en büyük deniz üstü rüzgar çiftliği olma özelliğini taşır.
- Almanya: Kuzey Denizi’nde kurulu sayısız rüzgar çiftliği ile önemli bir oyuncudur.
- Çin: Asya’da deniz üstü rüzgar enerjisinin liderlerinden biridir ve hızla kapasitesini artırmaktadır.
Türkiye’de Deniz Üstü Rüzgar Enerjisi
Türkiye, deniz üstü rüzgar enerjisi potansiyeline sahip olmasına rağmen, henüz bu alanda büyük bir gelişme kaydetmemiştir. Ancak, Türkiye’nin rüzgar enerjisi alanında önemli bir potansiyeli bulunmaktadır ve bu potansiyelin deniz üstü rüzgar çiftlikleri ile değerlendirilmesi planlanmaktadır. Türkiye’nin deniz üstü rüzgar enerjisi sektöründe atacağı adımlar, hem enerji ihtiyacının karşılanmasına yardımcı olacak hem de yenilenebilir enerji alanında ülkenin pozisyonunu güçlendirecektir.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Bandırma, Bozcaada, Gelibolu ve Karabiga açıklarında toplam 1.886 kilometrekare alan, aday Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) olarak tahsis edildi.
Bu alanlarda yapılacak yatırımlarla, Türkiye’nin deniz üstü rüzgar enerjisi kurulu gücünün 10 gigavata ulaşması hedefleniyor.
Tahsis edilen alanların özellikleri şu şekilde:
- Bandırma açıkları: 1.111 kilometrekarelik alan, 30-60 metre derinlik arasında yer alıyor. Bu alanda 500 megavat kapasiteli rüzgar santrali kurulabilecek.
- Bozcaada açıkları: 299 kilometrekarelik alan, 20-50 metre derinlik arasında yer alıyor. Bu alanda 125 megavat kapasiteli rüzgar santrali kurulabilecek.
- Gelibolu açıkları: 75,6 kilometrekarelik alan, 20-40 metre derinlik arasında yer alıyor. Bu alanda 31,4 megavat kapasiteli rüzgar santrali kurulabilecek.
- Karabiga kıyılarında: 410 kilometrekarelik alan, 20-40 metre derinlik arasında yer alıyor. Bu alanda 164 megavat kapasiteli rüzgar santrali kurulabilecek.
Yenilenebilir enerji kaynaklarına olan yatırımların artırılması, Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığını azaltması ve iklim değişikliğiyle mücadele etmesi açısından önemli bir adım olarak görülüyor.(1)
Dünya’da Deniz Üstü Rüzgar Enerjisi Yapan Şirketler
Dünya genelinde deniz üstü rüzgar enerjisi, yenilenebilir enerji sektörünün hızla büyüyen bir dalı olarak öne çıkıyor. Bu alanda faaliyet gösteren pek çok şirket, farklı ülkelerde büyük projeler gerçekleştirmektedir. Deniz üstü rüzgar enerjisi yapan firmalardan bazıları aşağıdaki gibidir:
- Ørsted (Danimarka): Danimarka merkezli Ørsted, dünya çapında deniz üstü rüzgar enerjisinde lider konumdadır. Şirket, Birleşik Krallık, Almanya, Danimarka, Tayvan ve ABD’de birçok büyük projeye imza atmıştır. Deniz üstü rüzgar enerjisi yapan şirketler arasında en bilinen firmadır.
- Vattenfall (İsveç): Avrupa’nın en büyük enerji şirketlerinden biri olan Vattenfall, özellikle İskandinavya ve Kuzey Avrupa’da deniz üstü rüzgar projelerine odaklanmıştır.
- Siemens Gamesa Renewable Energy (Almanya/İspanya): Siemens Gamesa, rüzgar türbini üretimi ve deniz üstü rüzgar enerjisi projeleri konusunda dünya genelinde tanınan bir şirkettir.
- Vestas Wind Systems (Danimarka): Vestas, özellikle rüzgar türbini teknolojisi konusunda dünya liderlerinden biri olarak bilinir ve deniz üstü projelerde de etkin bir rol oynamaktadır.
- GE Renewable Energy (ABD): GE Renewable Energy, hem kara hem de deniz üstü rüzgar enerjisi projelerinde önemli bir oyuncudur. Şirket, dünya çapında çeşitli yenilenebilir enerji çözümleri sunmaktadır.
- MHI Vestas Offshore Wind (Japon-Danimarka Ortaklığı): MHI Vestas, özellikle yüksek kapasiteli deniz üstü rüzgar türbinleri üretimiyle tanınır.
Bu şirketler, teknolojik yenilikler ve yüksek kapasiteli rüzgar çiftlikleri ile deniz üstü rüzgar enerjisi alanında dünya genelinde önemli bir rol oynamaktadırlar. Dünya genelinde bu alana yapılan yatırımların artmasıyla birlikte, deniz üstü rüzgar enerjisi daha da yaygınlaşacak ve küresel enerji dönüşümüne önemli katkılar sağlayacaktır.
Türkiye’de Deniz Üstü Rüzgar Enerjisi Firmaları
Türkiye’de deniz üstü rüzgar enerjisi sektörü, gelişmekte olan bir alan olup, henüz bu alanda büyük ölçekli projeler hayata geçirilmemiş olsa da, potansiyeli yüksek bir sektördür. Türkiye’nin rüzgar enerjisi konusundaki coğrafi avantajları, özellikle Ege ve Marmara bölgelerinde deniz üstü rüzgar enerjisi projeleri için uygun koşullar sunmaktadır. Türkiye’de deniz üstü rüzgar enerjisi firmaları şu an için bulunmasa da, konuyla ilgili firmalar aşağıdaki gibidir:
- Enerjisa: Türkiye’nin önde gelen enerji şirketlerinden biri olan Enerjisa, rüzgar enerjisi sektöründe aktif rol oynamakta ve potansiyel olarak deniz üstü rüzgar enerjisi projelerine ilgi göstermektedir.
- Zorlu Enerji: Zorlu Enerji, yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapma konusunda önemli bir oyuncudur ve deniz üstü rüzgar enerjisi konusunda da potansiyel bir aktör olarak görülmektedir.
- Polat Enerji: Türkiye’nin rüzgar enerjisi alanındaki önemli firmalarından biri olan Polat Enerji, deniz üstü rüzgar enerjisi projelerine ilgi duyabilecek şirketler arasında yer alır.
- Borusan EnBW Enerji: Borusan EnBW Enerji, hem kara hem de deniz üstü rüzgar enerjisi projelerine yatırım yapma potansiyeline sahip bir şirkettir.
- Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TUREB): TUREB, Türkiye’deki rüzgar enerjisi sektörünün gelişimini destekleyen ve bu alanda faaliyet gösteren firmaları bir araya getiren bir kuruluştur. Deniz üstü rüzgar enerjisi projeleri konusunda da sektörü yönlendirebilecek bir pozisyonda bulunmaktadır.
Ayrıca Türkiye’de Deniz Üstü Rüzgar Enerjisi Derneği de bulunmaktadır: DURED (Denizüstü Rüzgar Enerjisi Derneği).
Türkiye’nin deniz üstü rüzgar enerjisi potansiyelinin tam olarak değerlendirilmesi için, hükümet politikaları, yatırım teşvikleri ve teknolojik gelişmelerin bu alana odaklanması gerekmektedir. Gelecekte, Türkiye’nin deniz üstü rüzgar enerjisi projelerinde önemli bir gelişme kaydetmesi ve bu alanda önemli bir oyuncu haline gelmesi beklenmektedir.
Dilerseniz rüzgar enerjisi nedir, nasıl elde edilir başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.